برخلاف سایر جهان بینی ها ملاک سنجش کمالات آدمی در اسلام، فضیلتهای اخلاقی و ارزشهای متعالی انسانی است. اموری چون برخورداری از مال و منال و داشتن قدرت اجتماعی و موقعیتِ شغلیِ بهتر و جز آن معیار کمال و میزان تشخیص ارزش واقعی انسان محسوب نمیشود. وقتی از امام حسین علیه السلام سؤال میکنند «شریفترین مردم کیست؟»، آنحضرت میفرمایند: «کسی که پیش از آنکه او را پند دهند از پیشامدها پند گیرد و قبل از آنکه دیگران او را نسبت به امور آگاه سازند، در نتیجه تیزهوشی و خودسازی خود بیدار شود و به امور اطلاع پیدا کند».